các yếu tố nguy cơ

-môi trường ; phân,nước giác ,côn trùng,địa hình,thời tiết khí hậu

- tập quán ; canh tác, ăn uống vệ sinh,sinh hoạt

-kinh tế -xã hội văn hóa dân trí gaios dục văn hóa, mức sống giao thông ,y tế, giao lưu